805 Sayılı İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkındaki Kanun - Tahkim şartı

T.C.

Yargıtay

11. Hukuk Dairesi

Esas No:2017/5003

Karar No:2019/842

K. Tarihi:

MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 14. HUKUK DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada ... .... Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 16/03/2017 tarih ve 2016/1049 E. - 2017/189 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nce verilen .../09/2017 tarih ve 2017/460-2017/509 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun'un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, davalı ile müvekkili arasında acentelik sözleşmesi olduğunu, davalının üç aylık olağan fesih hakkını kullanarak sözleşmeyi sona erdirdiğini, müvekkilinin fesihte kusuru olmadığını, ... 122. madde gereği denkleştirme alacağı alma hakkı olduğunu ileri sürerek şimdilik 200.000 ... Doları veya tahsil tarihindeki TL karşılığı tutarında denkleştirme tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili, taraflar arasındaki sözleşmede tahkim şartı bulunduğunu savunarak tahkim itirazında bulunmuştur.

Mahkemece, iddia, savunma, tüm dosya kapsamına göre; taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmede tahkim şartı olduğu, davanın hakemde görülmesi gerektiği gerekçesiyle, görevsizlik kararı verilmiştir.

Karara karşı, davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur.

Bölge Adliye Mahkemesince tüm dosya kapsamına göre, süresinde yapılan ilk itiraz üzerin ilk derece mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmesi isabetli olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava; acentalık sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle portföy tazminatı istemine ilişkindir. Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmede tahkim şartı bulunduğu ve geçerli bu şart nedeniyle mahkemenin görevsiz olduğu gerekçesiyle dava reddedilmiş, davacı vekilinin istinaf istemi de; sözleşmenin taraflarından birisinin yabancı olduğu, 805 sayılı Yasa'nın bu sözleşme açısından uygulanabilecek norm olmadığı, ayrıca süregelen ilişki içinde tahkim şartının yenilenmediği itirazının da yersiz olduğu gerekçesiyle HMK 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddedilmiştir.

İlk derece mahkemesindeki yargılama aşamasında ve istinaf incelemesi sırasında dosyaya ibraz edilen sözleşme ve ticaret sicil kayıtlarına göre tali acentalık sözleşmesinin tarafları Türkiye Cumhuriyeti taabiyetindedir. Bu husus süre tutum dilekçesi, yanıt dilekçesi eki vekaletname dayanağı imza sirküleri ile de sabittir. Ayrıca, davalı vekili müvekkilinin yabancı olduğunu da iddia etmemiştir.

805 Sayılı İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkındaki Kanun'un 1. maddesi Türkiye Cumhuriyet taabiyetindeki şirket ve müesseselerin ülke içindeki her türlü sözleşmeleri hesap ve defterlerini Türkçe olarak düzenlemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaksızın düzenlenen sözleşmeler ise aynı Kanun'un 4. maddesine göre geçersizdir.

Somut olayda taraflar arasındaki tahkim şartını içeren acentalık sözleşmesi yabancı dilde düzenlenmiş olmakla yukarıda sözü edilen yasa gereğince geçersizdir. İlk derece mahkemesince davalının tahkim ilk itirazının reddedilmesi gerekir iken, yazılı gerekçe ile görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK 373/1 maddesi uyarınca dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 05/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi