Genel kurul kararlarının esas sözleşmeye aykırılık nedeniyle iptali

Esas sözleşme niteliğinde olması gerekliliği

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2019/3178 Esas,2020/3373 K.

Dava, genel kurul kararlarının yok hükmünde ya da butlana tabi olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemesince, taraflar arasında imzalanan Hisse Alım - Satım Sözleşmesi ve İşbirliği Çerçeve Anlaşması başlıklı sözleşmeler ile davacı tarafın onayı alınmaksızın belirli konularda karar alınamayacağı ve 3 kişilik yönetim kurulunda davacının bir temsilcisinin olacağı hususlarının kararlaştırıldığı, gündemin 9. maddesi ile alınan genel kurul kararının taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine aykırı nitelikte olduğu gerekçesi ile anılan maddenin iptaline karar verilmiştir. Ancak TTKnın 478. madde hükmüne göre ilk esas sözleşme ile veya esas sözleşme değiştirilerek payda imtiyaz hakkı tanınabilir. Taraflar arasındaki sözleşme ile davacı paylarına tanınan imtiyazlar, anılan madde hükmünde belirtilen şekillerde gerçekleştirilmediğinden geçerli değildir. Bu durumda, davacının toplantıya katılması halinde dahi, mevcut pay durumu dikkate alındığında, alınan kararlarda herhangi bir etkisinin olmayacağı nazara alınarak bu madde yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün davalı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

Bir kararın bulunması gerekliliği

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi E:2015/5932, K:2015/13257

Davacı vekili; müvekkilinin davalı şirketin %25 hisse oranında ortağı olduğunu, şirketin esas sözleşmesinin 20. maddesinde kar dağıtımının düzenlendiğini, esas sözleşmede bu düzenleme bulunmasına karşın davalı şirketin 2012 yılı sonu itibariyle tahakkuk eden kar payını ödemekten kaçındığını,
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; TTK'nın 616. maddesi gereğince kar payı dağıtılmasının ortaklar kurulunun münhasıran yetkisinde olduğu, genel kurulun yetkisinde ve devredilemez olan bir konuda hiç karar alınmamış iken mahkemenin genel kurulun yerine geçerek bu konuda karar almasının mümkün olmadığı, davacı hissedarın genel kurulu toplantıya çağırma ve kar dağıtımını gündeme aldırma olanaklarını kullanması bir sonuç almazsa veya yasada esas sözleşmeye aykırı bir karar alınır ise bu kararın dava yolu ile iptal edilmesi gerektiği, ancak 2012 yılı kar dağıtımına ilişkin ortaklar kurulunun bir kararı bulunmadığı gibi bu konuda gündem oluşturularak bir toplantı da yapılmadığı gerekçesiyle sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiştir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi E:2016/9561, K:2018/3367

Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; çağrıdaki usulsüzlüğün başlı başına bir iptal nedeni olmadığı, genel kurul toplantısında gündemin 4. maddesi ile 2009- 2010- 2011 yılları bilanço ve gelir tablosunun okunup oybirliğiyle onaylandığı, ancak yönetim kurulunun yıllık safi kârdan kanuni yedek akçenin 1. ayırımı ile esas sözleşmenin 16.2 maddesine göre, pay sahipleri için ayırması zorunlu 1. kâr payını ayırmadan finansal tablo düzenleyip yıllık faaliyet raporu hazırlamış olduğu, kâr dağıtım maddesini genel kurulun gündemine almadığı, bu hali ile genel kurulun 4. nolu gündem maddesi olarak alınan “2009- 2010- 2011 yılları bilanço ve gelir tablosunun onaylanmasına dair kararıın hem kanuna hem de esas sözleşme hükmüne aykırı olup iptali gerekeceği,
Dava 24.07.2012 tarihli genel kurul kararının iptali istemine ilişkin olup, dosya içerisinde mevcut bilirkişi raporunda davalı şirketin bilançosunda kâr olmasına rağmen, yönetim kurulunun kendisine yüklenen görevi ihlal ederek kâr dağıtımı konusunda gündeme madde eklemediği, kâr dağıtımı konusunda genel kurulun tekel yetkisini kendisi kullanarak kanunu ihlal ettiği, bu nedenle genel kurulun (4) nolu gündem maddesinde bilanço ve gelir tablosunun onaylanmasına yönelik kararların iptalinin gerektiği belirtilmiş, mahkemece (4) nolu maddenin iptaline karar verilmiş ise de; şirketin kâr elde etmesine karşın kâr payı dağıtılmasına dair gündemde madde olmaması ve bu yönde genel kurulda bir karar alınmamış olması anılan maddenin iptal edilmesini gerektirmeyeceğinden yazılı gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi E:2016/9561, K:2018/3367

Mahkemece.....yönetim kurulunun yıllık safi kârdan kanuni yedek akçenin 1. ayırımı ile esas sözleşmenin 16.2 maddesine göre, pay sahipleri için ayırması zorunlu 1. kâr payını ayırmadan finansal tablo düzenleyip yıllık faaliyet raporu hazırlamış olduğu, kâr dağıtım maddesini genel kurulun gündemine almadığı, bu hali ile genel kurulun 4. nolu gündem maddesi olarak alınan “2009- 2010- 2011 yılları bilanço ve gelir tablosunun onaylanmasına dair kararıın hem kanuna hem de esas sözleşme hükmüne aykırı olup iptali gerekeceği, ... olması nedeniyle iptaline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Dava 24.07.2012 tarihli genel kurul kararının iptali istemine ilişkin olup, dosya içerisinde mevcut bilirkişi raporunda davalı şirketin bilançosunda kâr olmasına rağmen, yönetim kurulunun kendisine yüklenen görevi ihlal ederek kâr dağıtımı konusunda gündeme madde eklemediği, kâr dağıtımı konusunda genel kurulun tekel yetkisini kendisi kullanarak kanunu ihlal ettiği, bu nedenle genel kurulun (4) nolu gündem maddesinde bilanço ve gelir tablosunun onaylanmasına yönelik kararların iptalinin gerektiği belirtilmiş, mahkemece (4) nolu maddenin iptaline karar verilmiş ise de; şirketin kâr elde etmesine karşın kâr payı dağıtılmasına dair gündemde madde olmaması ve bu yönde genel kurulda bir karar alınmamış olması anılan maddenin iptal edilmesini gerektirmeyeceğinden yazılı gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.

Esas sözleşmedeki seçim usullerine aykırılık

İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi Esas: 2019/294 Karar: 2021/153

-Davalı Kooperatifin 1989 tarihli Ana Sözleşmesinin, dava konusunu ilgilendiren; ...Yönetim Kurulu Seçimi ve Süresi başlıklı 42 maddesinde; Yönetim kurulu, genel kurulca en az bir, en çok dört yıl için seçilir ve en az üyeden oluşur. Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir. Yönetim kurulunun asil ve vedek üyeleri, genel kurulda en çok oy alanlar arasında sıra ile belirlenir. Oylarda eşitlik halinde kuraya başvurulur. Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerim her zaman değiştirebilir,
Genel Kurulun 8. Kararının iptali davası açabilme koşulunun bulunduğu anlaşılmakla 8. Kararın iptali koşullarının bulunup bulunmadığı incelemesinde ise yönetim ve denetim kurulu üyelerinin blok listeyle seçilmesinin Kooperatif Esas Sözleşmesinin 42. Maddesine aykırı olduğunun açık olduğu ve bu nedenle iptalinin gerektiği anlaşılmış ve sonuçta aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi Esas: 2019/778 Karar: 2020/675

esas sözleşmesinin 11. Maddesinde yönetim kurulu seçimine ilişkin olarak şirket yönetim kurulunun hissedarlar arasından seçilen dört üyeden oluşacağı hükmünü içerdiğini, görüldüğü üzere Yönetim kurulu üyelerinin seçimine ilişkin olarak davalı şirket esas sözleşmesi ile belirli grup pay sahiplerine yönetim kurulunda temsil edilme hakkı tanınmadığı, davalı şirket yönetim kurulu üyelerinin hissedarlar arasından seçileceğinin açıkça hükme bağlandığı, dolayısıyla iptali talep edilen 6 nolu genel kurul kararı bakımından .... E. Sayılı dosyaya sunulan bilirkişi raporunda TTK md. 360a dayalı olarak yapılan değerlendirme aynen esas alınamayacağı, bir başka ifade ile dava konusu genel kurul kararı davalı şirket esas sözleşmesinin 11. maddesinde yer alan hükme göre değerlendirilmesi gerektiği, böyle bir durumda genel kurulda alınan kararın geçerli olabilmesi için dört kişilik yönetim kurulunun tamamının pay sahipleri arasından seçilmesi gerektiği, huzurdaki davada bir aday önerme hakkı söz konusu olmadığı için örnek gösterilen raporda olduğu gibi bu hak kullanılmamış olacağından Genel Kurulun kanundan aldığı yetkiye dayanarak Yönetim Kurulu üyesi seçebileceğinin de söylenemeyeceği, davalı şirket genel kurulunda alınan bu karar yönetim kurulu üyelerinin tamamı pay sahipleri arasından seçilmediği için esas sözleşmeye aykırılık teşkil edeceğinden iptal koşulunun gerçekleştiği görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Bununla beraber genel kurulun 6. gündem maddesinde yönetim kurulu üyelerinin seçimine ilişkin alınan karar esas sözleşmesinin 11. Maddesinde yönetim kurulu üyelerinin tamamı pay sahipleri arasından seçileceği açıkça düzenlenmesine rağmen, bu hükme aykırı olduğundan iptal edilmesi gerektiği anlaşılmakla davanın kısmen kabul ile kısmen reddine ilişkin aşağıdaki şekildi karar vermek gerekmiştir.

Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi Esas: 2019/546 Karar: 2020/473

Davalı şirket genel kurulunda alınan kararların iptali talebi incelendiğinde; davalı şirketin esas sözleşmesinde yer alan temsil edilme hakkının her bir pay grubuna tanındığı, bu durumda yönetim kurulunun esas sözleşmesinin 16. maddesine uygun biçimde teşkil edebilmesi için her bir pay gurubunun temsil ediliyor olması gerektiği,
6102 s TTK md. 360 (1)e göre Genel Kurul tarafından yönetim kurulu üyeliğine önerilen adayın veya hakkın tanındığı gruba ve azlığa mensup adayın haklı bir sebep bulunmadığı takdirde üye seçilmesi zorunlu olduğu, davacı tarafça iptali talep edilen genel kurulda B Grubu pay sahibinin katılımı gerçekleşmeden yapılan seçim dolayısıyla esas sözleşmenin 16. maddesinin ihlal edildiğini ileri sürmekte ise de; davalı şirket esas sözleşmesinde yer alan düzenleme ilk bakışta temsil edilme hakkının belirli pay grubundan seçilme şeklinde düzenlendiği izlenimi uyandırsa da her pay grubunun kendi arasında yapacağı bir seçimle aday belirleyip bunu yönetim kuruluna bildirmesi gerekmesi bu hakkın aday önerme şeklinde düzenlendiğini gösterdiği, bunun huzurdaki dava bakımından hukuki sonucuna gelince, aday önerilmemesi halinde bu hak kullanılmamış olacağından Genel Kurulun kanundan aldığı yetkiye dayanarak yönetim kurulu üyesi seçebileceği, burada esas sözleşmeye aykırılıktan bahsedilebilmesi için davacının B Grubu pay sahiplerinin bu haklarını kullanmalarına yani aday önermelerine izin verilmemiş olması veya önerdikleri adayın haklı bir gerekçe gösterilmeden reddedilmiş olması gerektiği, yine esas sözleşmede yönetim kurulu üyelerinden birisi B Grubu pay sahipleri arasından seçileceğine dair bir hüküm bulunsa, yani aday önerme hakkı şeklinde düzenlenmemiş olsa ve genel kurul bu hükme rağmen B Grubundan üye seçmese esas sözleşmeye aykırılıktan bahsedilebileceği, oysa B Grubu pay sahibi esas sözleşmede kendisine tanınan aday önerme hakkını kullanmayarak bir anlamda bu hakkını genel kurula bıraktığı, genel kurulun organsızlığa yol açacak durumun önüne geçerek zaten uhdesinde bulunan bir yetkisini kullanmasında yasaya veya esas sözleşmeye bir aykırılık bulunmadığı, netice itibariyle yapılan seçim kanuna veya esas sözleşmeye aykırılık teşkil etmediğinden iptal koşulu oluşmadığı,

İmtiyazlara aykırılık

İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi Esas: 2019/338 Karar: 2020/412

Davalı şirketin esas sözleşmesinin 7. maddesinde kemer hissedarları ibaresinin bir pay grubuna değil, açıkça bazı pay sahiplerinin şahısları için öngörülmüş bir ibare olduğu, esas sözleşmenin 8/3 maddesinde devreden hissedarın kemer hissedarlarından biri olması halinde devrin söz konusu hissedarların bağlantılı taraflardan birine yapılması hali haricinde söz konusu kemer hissedarlarının hisselerinin ilk olarak diğer kemer hissedarlarına teklif etmekle yükümlü oldukları düzenlenmiştir. Bu hüküm birlikte değerlendirildiğinde, payın devri halinde teklif etme yükünün belirli bir pay grubuna değil esas sözleşmede ismen sayılmış pay sahiplerine tanındığı sonucunun ortaya çıktığı, Payın devri halinde teklif etme yükümlülüğü söz konusu paylara sahip herkese değil bizzat esas sözleşmenin 7 maddesinde sayılan kimselere yüklendiği, bu durumda esas sözleşmenin 8.maddesinin tüzel kişiliğe ilişkin bir hüküm olmayıp doğrudan 7 maddede sayılan pay sahiplerinin şahıslarına tanınmış borçlar hukuku niteliğine sahip bir esas sözleşme olduğu, esas sözleşmenin 8.3 maddesinde düzenlenen teklifte bulunma yükümlülüğüne aykırı olarak gerçekleştirilen pay devrinin yaptırımının geçersizlik olmadığı, bu yükümlülüğüne uymadan payını devreden pay sahibinin bundan zarar gören diğer pay sahiplerinin uğradığı zararı tazmin edebileceği, gerek paylarını devreden pay sahipleri gerekse bu payları devralan pay sahiplerinin esas sözleşmenin 8.3 maddesinde teklif etme yükümlülüğüne tabi olan kişilerden olduğu, bu kişilerin diğer ortakları zarara uğratma kastı ile diğer ortaklara teklifte bulunmadıkları, dolayısıyla bu durumun haksız fiil olarak değerlendirilebileceği bir zarar varsa, tazminat sorumluluğuna gidilebileceği , esas sözleşmenin 8.3 maddesinin kemer ortakları arasında Borçlar hukukuna ilişkin bir esas sözleşme hükmü taşıdığı, bu sebeple yapılan pay devirlerinin geçerli olduğu davaya konu olan genel kurul toplantısında alınan kararların geçersiz pay devirlerine dayalı olarak düzenlenen hazirun cetvelinin gerçek pay durumu yansıtmadığı iddiasının ispatlanamadığı bilirkişi ayrık raporu ve İstanbul Kapatılan 25.ATM.nin kesinleşmiş kararından anlaşıldığı... gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Diğer örnekler

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Esas No:2016/10556 Karar No:2018/3303

Davacılar vekili, müvekkillerinin davalı şirketin toplamda %34 hissesinin sahibi olduğunu, davalı şirketin 28.01.2014 tarihli genel kuruluna bakanlık komiserinin katılmadığını, bu durumun şirket esas sözleşmesinin 23. maddesine aykırı olduğunu,
...şirketin ana sözleşmesinin 23. maddesinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı komiserinin bulunmasının şart olduğu hususunun düzenlendiği, fakat dava konusu genel kurulun kararlarının alındığı tarihteki mevzuata göre bu zorunluluğun bulunmadığı,
komiser bulundurulmamanın ana sözleşmeye aykırılık teşkil etmekle birlikte, kanuna aykırılık teşkil etmediğinden ve TTK 447. maddesinde düzenlenen butlan nedenleri de bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Genel kurul kararlarının esas sözleşmeye aykırılık nedeniyle iptali

Genel kurul kararlarının esas sözleşmeye aykırılık nedeniyle iptali

Esas sözleşme niteliğinde olması gerekliliği

Bir kararın bulunması gerekliliği

Esas sözleşmedeki seçim usullerine aykırılık

İmtiyazlara aykırılık

Diğer örnekler

Telefon

E-mail