Emsal karar , Yargıtay kararları nedir, ne işe yarar?
Hukuki sorunların çözümünde, önemli enstrümanlardan biri olan emsal karar nedir, ne işe yarar, bir karar ne zaman emsal teşkil eder, emsal karar uyulması zorunlu bir karar mıdır, çelişkili emsal kararlar olabilir mi, emsal kararlar değişir mi , emsal karar en kolay nasıl bulunur konu başlıkları bu makalede açıklanmaya çalışılacaktır
Emsal karar nedir?
Emsal karar, daha önce verilmiş bir mahkeme kararının, benzer bir hukuki uyuşmazlıkta uygulanabilme olanağıdır. Yargıtay kararları, Danıitay kararları gibi yüksek yargı kararlarının emsal olma özelliği yüksektir. Emsal kararın bu özelliği nedeniyle; karar aşamasına gelmemiş bir davada taraflar, kendi lehlerine karar verilmesi için benzer davalarda daha önce verilen ve kendi lehine olan kararları örnek olarak mahkemeye sunarak haklı olduklarını mahkemeye kabul ettirmeye çalışırlar. Emsal karar arama başarısı için ipuçlar bu nedenle önemlidir. Yargıtay karar arama, Danıştay ve diğer yargı kararları araması ile emsal kararlara ulaşabilirsiniz.
Yargıtay Kararları Nedir, Ne İşe Yarar?
Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen kararların temyizi üzerine, bu kararların hukuka uygun olup olmadığına ilişkin Yargıtay tarafından verilen kararlara Yargıtay kararları denir.
Yargıtay Kararları, verildiği dosya açısından kanun yolu denetimini sağlayarak, alt dereceli mahkemelerin kararların hukuka uygun olmasını sağlaması yanında, diğer dosyalar açısından aşağıda anlatıldığı gibi emsal olma özelliği bulunmakta ve hatta bazıları ilgili tüm dosyalar açısından bağlayıcı olabilmektedir.
Sadece Yüksek Mahkemelerin kararları mı emsaldir?
Emsal karardan bahsedebilmek için illa yüksek dereceli mahkeme tarafından verilmesi gerekmemektedir. Ancak üst mahkemelerin – örneğin Yargıtay veya Danıştay'ın emsal kararlarının , örnek olarak kabul görmesi daha olasıdır.
Emsal karar bağlayıcı mıdır?
Üst dereceli mahkemelerin verdikleri kararlar, bu kararın verildiği dosya açısından alt dereceli mahkemeyi bağlayıcı ise de benzer hukuki durumlarda yani emsal karar olarak kullanılacağı zaman bağlayıcı nitelikte değillerdir.
Emsal karar bağlayıcı değil ise ne işe yarıyor
Her ne kadar emsal karar mahkemeleri bağlayıcı nitelikte değil ise de ilk derece ve istinaf mahkemeleri, önlerindeki uyuşmazlıkları, Yüksek Yargının daha önce başka dosyalarda vermiş oldukları emsal kararlara uygun olarak karar vermeyi büyük çoğunlukla tercih etmektedir. Bu tercihin nedeni gerek Yüksek Yargının , son sözü söyleyecek üst mahkeme olmasından gerekse Yüksek Yargı kararlarının yıllara dayanan, hukuki gerekçesi sağlam yerleşik uygulamaya dayanmasından kaynaklanmaktadır.
Emsal kararların, davalardaki etksine ilişkin şu örneklere bakılabilir ;
Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonunda, taraf teşkili sağlanmadığı ve alt işveren ile asıl işveren arasında muvazaa olup olmadığı hususunun yeterince araştırılmadığından bahisle bozulduğu ancak aynı dönemdeki aynı davalının fesih bildirimlerine konu iş ilişkisinde muvazaa bulunduğuna dair kesinleşen 9. Hukuk Dairesinin emsal kararları bulunmasına göre davacının itirazlarında haklı olduğu anlaşılmakla Dairemiz kararının kaldırılmasına karar verildi.
tüm dosya kapsamına göre, davacının tüketici olduğu, uyuşmazlığın bankacılık işleminden kaynaklanması sebebiyle dava tarihi de gözetildiğinde davanın 6502 sayılı Kanun'un 3/K-L ve 73. maddeleri gereğince tüketici mahkemesinde görülmesinin gerektiği, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin emsal kararlarının da bu doğrultuda olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine
Sayaç sökülmemiş olsaydı,yasal elektrik kullanımı devam edecekti. Borçtan dolayı sayaç sökülmesi,yönetmelik hükmüde olsa yasal dayanağı olmadığı için, Anayasa mahkemesinin istikrar kazanmış kararlarına aykırıdır.Yaşamını sürdürmek zorunda olan sanığın,yasaya aykırı olarak sayacının sökülmesi üzerine kendi imkanları ile taktırdığı sayaçtan elektrik kullanması,hukuki bir ihtilaftır. Zira;Kullanılan elektriğin bedelinin tesbiti idarece mümkündür. Kurulu güce göre tüketim tespiti yasal olarak mümkün olduğundan karşılıksız yararlanmadan bahsedilemez.Hukuki ihtilafların çözüm yeride hukuk mahkemeleridir.
Yargıtay Kararları Bağlayıcı mıdır?
Yargıtay Kararları verildiği dosya açısından bağlayıcı ise de emsal dosyalar açısından bağlayıcı değildir.
Tabi ki Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararları ise, Yargıtay kararları içinde emsal karar olma ötesinde tüm mahkemeleri bağlayıcı özelliği bulunmaktadır.
İlk derece ve istinaf mahkemeleri, önlerindeki uyuşmazlıkları, Yargıtay'ın daha önce başka dosyalarda vermiş oldukları Yargıtay emsal kararlarına uygun olarak karar vermeyi büyük çoğunlukla tercih etmektedir. Bu tercihin nedeni gerek Yargıtay'ın, son sözü söyleyecek üst mahkeme olmasından gerekse Yargıtay kararlarının yıllara dayanan, hukuki gerekçesi sağlam yerleşik uygulamaya dayanmasından kaynaklanmaktadır.
Her karar emsal karar mıdır?
Mahkeme kararlarının tamanın emsal karar niteliğinde olduğunu söylemek mümkün değildir, istisnai kararlar olduğu gibi, hatalı verilen kararlar da bulunmaktadır ki bu tür kararlarının emsal karar olma özelliği bulunmamaktadır.
Diğer dosyalar açısından da bağlayıcı olan kararlar var mıdır?
İçtihadı Birleştirme kararları, diğer mahkeme kararları içinde emsal karar olma ötesinde diğer dava dosyalarında da bağlayıcı özelliği bulunmaktadır.
Emsal karar ile Yerleşik uygulama arasında bir fark var mı?
Emsal kararır, uzunca bir süre değişikliğe uğramadan benzer uyuşmazlıklarda uygulanmasın halinde ise emsal karar, yerleşik karar , yerleşik uygulama özelliğini de kazanacaktır. Emsal kararın, yerleşik karar seviyesine ulaşması halinde bu kararın aksine karar verilmesi pek de mümkün olmayacaktır.
